نما سبز سبکی متفاوت از نماهای ساختمان

بشر از دیرباز در حال تلاش برای استفاده از مصالح مختلف برای ساخت مسکن بوده است. لکن این امر در گذشته، با توجه به شرایط اقلیمی و مصالح در دسترس صورت می‌گرفت. به طوری که در نواحی سردسیر قطبی، از یخ و برف به منظور ساخت کلبه‌های اسکیمویی استفاده می‌شد و در مقابل، ساکنین نواحی خشک و بیابانی، از خاک برای ساخت خشت مورد نیاز خانه‌هایشان بهره می‌بردند. از این‌رو می‌توان ادعا کرد که در گذشته، فرم تابع اقلیم بوده و عملکرد هیچگونه نقشی در ساخت یک بنا ایفا نمی‌کرد.

تاریخچه معماری سبز

از پیشگامان جنبش معماری پایدار در دهه‌ی نود میلادی می‌توان جان راسکین، ویلیام موریس و ریچارد لتابی را نام برد. هدف از طراحی ساختمان‌ های پایدار کاهش آسیب آن بر روی محیط از نظر انرژی و بهره‌ برداری از منابع طبیعی است.اگر در معماری مدرن فرم تابع عملکرد است،‌در معماری اقلیمی فرم تابع اقلیم است. بنابراین معماری اقلیمی از دهه نود میلادی عمدتا تحت عنوان معماری پایدار مطرح گردید.(قبادیان، ۱۳۹۲:۳۶۷) بنابر دایره‌المعارف بریتانیکا، دیدگاه معماری سبز به افزایش آگاهی محیط در دهه‌ی ۱۹۶۰ بر می‌گردد، به عنوان جنبش جوانان فعال اجتماعی که حومه‌ های شهری مشابه و شهر های پراکنده را زیر سئوال بردند. بسیاری از هوا خواهان افراطی در سازه‌ های چادری و گنبدهای ژئودزی برای احترام به فرهنگ بومیان آمریکایی و حداقل تاثیر نفی بر محیط‌ زیست زندگی کردند.در اوایل قرن بیستم،‌ معمار معروف فرانک لوید رایت معماری طبیعت‌گرایی را ترویج داد.

نما سبز چیست

در تعریف نمای سبز باید گفت با نمایی که تمام یا بخشی از آن دارای پوشش گیاهی باشد نمای سبز می گویند. در این نوع نما گیاهی مانند پیچ رونده، مو و غیره که ریشه آن در زمین می باشد، بر روی سطح نما حرکت می کند و شروع به بالا رفتن می کند.

مطابق تعریف (مرکز دیوار سبز دانشگاه استافوردشای): “گیاهانی که بر روی  سطح عمودی یا مقابل آن رشد می کنند” دیوار سبز را  ایجاد می کنند. دیوارهای سبز در واقع سازه های عمودی هستند که انواع مختلفی از گیاهان و تجهیزات وابسته در آن وجود دارند.یک محیط کشت گیاه معمولا شامل خاک، سنگ یا آب می شود. از آنجا که کاشت گیاهان روی دیوار های سبز است، معمولا شامل سیستم های آبیاری داخلی هستند.

 تفاوت نما سبز با دیوار سبز در نماهای ساختمان

دیوارهای سبزمتفاوت با نمای سبز می باشد، که غالبا در نمای بیرون ساختمان دیده می شود در این ساختار  از دیوارهای خارجی ساختمان،به عنوان تکیه گاه استفاده می شود.

در دیوارهای سبز، محیط رشد روی سطح یا ساختار دیوار است، در حالی که در نمای سبز ریشه گیاهان در زمین است. مضاف بر این، در نمای سبز  زمان زیادی طول می کشد برای رشد گیاهان برای اینکه بتوانند  به اندازه کافی تمام دیوار را کاملا  پوشش دهند، در حالی که در دیوارهای سبز این زمان کمتر است مخصوصا اگر از گیاهان اماده (قبلا کاشته شده ) در بستر دیوار استفاده کرد

انواع نمای سبز:

 به طور کلی نمای سبز می تواند به دو صورت زیر باشد:

• نمای سبز سنتی:

در برخی از نماهای قدیمی شهر می توان نمای سبز را مشاهده نمود که به صورت طبیعی گیاه بر روی آن ها رشد و گسترش پیدا کرده است. در این نوع نما گیاهان بی واسطه به دیوار متصل می شوند و مستقیما و بدون حائل میان دیوار در طول نما بالا می روند.

معایب نمای سبز سنتی:

نمای سبز سنتی که به نمای سبز مستقیم نیز شهرت دارد، دارای معایبی همچون موارد زیر می باشد:

1. آسیب به مصالح: همانطور که می دانید برخی گیاهان قدرت اینکه در بین مصالح نفوذ کنند و موجب سوراخ شدن و از بین رفتن مصالح شوند را دارند.
2. جلب نظر حیوانات : یکی دیگر از معایب این نوع نما جلب نظر حیوانات می باشد که سبب می شود تا نما را از بین برده و خراب کنند.
3. هزینه های نگهداری بالا: از دیگر معایب نمای سبز سنتی هزینه های بالا ان که شامل هزینه آبیاری و کود دهی آن می باشد است.

• نمای پوسته سبز:

امروزه می توان از اصول مهندسی برای ساخت نمای سبز استفاده کرد که در آن تکیه گاهی تحت عنوان استراکچر به صورت داربست برای نگهداری گیاهان به دیوار نما متصل می شود و گیاهان خزنده می توانند با تکیه بر آن رشد نمایند. این داربست می تواند از جنس چوب، فلز، شبکه توری، سیم‌های کابلی و غیره باشد. هدف این نما که به نمای سبز دو پوسته نیز شهرت دارد ایجاد یک پوشش گیاهی و سبز مستقل از نما نمی باشد. این نما خود می تواند در حالت های زیر اجرا شود:

1. داربست های مدولار
2. سازه شبکه ای
3. سیستم های کابلی
4. سیستم دیوار سبز با استفاده از نمد پلیمری
5. سیستم دیوار سبز هیدروپونیک

مزایای نمای سبز:

• کاهش آلودگی:

همانطور که میدانید گیاهان در تهیه اکسیژن هوا و فیلتر هوای آلوده نقش بسیار زیادی دارند. در نتیجه نمای سبز که با استفاده از گیاهان طراحی می شود آلودگی ها و ذرات معلق را گیر می اندازد و سبب کاهش آلودگی محیط می شود. نمای سبز موجب کاهش گازهای گلخانه‌ای، کاهش آلاینده‌ها و گازهای سمی و کاهش دود حاصل از ضایعات صنعتی و ماشین ها می شود.

• صرفه جویی در انرژی:

یکی دیگر از مزایای نمای سبز صرفه جویی در مصرف انرژی می باشد. این پوشش می تواند در فصل تابستان مانند فیلتری در مقابل اشعه خورشید عمل کند و ایجاد سایه نماید. علاوه بر این نمای سبز می تواند لایه ای از هوا را در خود حفظ نماید و عایق حرارتی خوبی برای ساختمان به شمار می آید. همچنین این نما می تواند از بادهای سرد زمستانی جلوگیری کند. همه این فواید می تواند انرژی مصرفی در فصول مختلف سال را تا حدود زیادی کاهش دهد.

• زیباسازی:

زیباسازی فضای شهر به وسیله پوشاندن جلوه های نازیبا آن یکی دیگر از مزایای نمای سبز می باشد. این نوع نما همچنین می تواند جلوه بصری چشم نوازی را برای نمای ساختمان به ارمغان بیاورد و سبب افزایش ارزش ملک گردد. علاوه بر این ها، نمای سبز سبب ایجاد نشاط و افزایش سلامت جسمی و روانی شهروندان شهر و بهبود مناظر اطراف ساختمان می شود.

• عایق صدا در نماهای سبز:

از دیگر مزایای نمای سبز، جلوگیری از ورود و خروج صداهای مختلف به داخل و خارج ساختمان است. این پوشش مانند عایقی برای صدا محسوب می شود و بسیار مناسب برای ساختمان هایی است که در مرکز شهر و در معرض سر و صدای زیاد هستند.